Ιστορικό - Ταυτότητα

Το μη κερδοσκοπικό επιστημονικό σωματείο Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Ενηλίκων (Ι.Ψ.Υ.Π.Ε.) ιδρύθηκε στην Αθήνα το 1996 και διατηρεί, δυνάμει αδείας της διευθύνσεως ψυχικής υγείας του υπουργείου υγείας, Κέντρο Ημέρας για παιδιά, εφήβους και ενηλίκους με ψυχικές διαταραχές. Η έδρα του Ινστιτούτου βρίσκεται στην Αθήνα, δήμος Καλλιθέας, και η πολυδύναμη δομή της Αττικής (τμήματα: Ενηλίκων, Παιδιών και Εφήβων, Ψυχιατρικής Περίθαλψης στο Σπίτι του Ασθενούς, Κοινωνικοποίησης) παρέχει αδιαλείπτως υπηρεσίες στην κοινότητα για περισσότερα από δεκαπέντε χρόνια με βάση τις αρχές και τη μεθοδολογία της κοινοτικής και κοινωνικής ψυχιατρικής. Το Ινστιτούτο, πρωτοστατώντας στην εξάπλωση και εδραίωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης στην ελληνική περιφέρεια, λειτούργησε κατά περιόδους εξειδικευμένες δομές, με βάση τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής, στους νομούς Φωκίδας, Φθιώτιδας, Ξάνθης, Έβρου και Ροδόπης.

Η επιστημονική ομάδα του Ι.Ψ.Υ.Π.Ε. αποτελείται από ψυχιάτρους, ψυχολόγους, παιδοψυχιάτρους, λογοπεδικούς, κοινωνικούς λειτουργούς, ειδικούς παιδαγωγούς, εργοθεραπευτές, δραματοθεραπευτές, μουσικοθεραπευτές και άλλους επαγγελματίες της ψυχικής υγείας. Στις δομές του Ι.Ψ.Υ.Π.Ε. παρέχονται υπηρεσίες σε περισσότερους από 400 ασθενείς τον μήνα και το σύνολο συνεργατών και εργαζομένων του φορέα ανέρχεται σε 50 άτομα.

Στα πλαίσια της λειτουργίας του το ΙΨΥΠΕ έχει αναπτύξει σημαντική δράση σε ποικίλους τομείς της παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας και κυρίως σε: α) Ατομικές και ομαδικές θεραπευτικές παρεμβάσεις, β) Εξατομικευμένα σχέδια αποκατάστασης, γ) Ψυχοεκπαίδευση και υποστήριξη οικογενειών, δ) Ψυχολογική στήριξη και ψυχοθεραπεία σε παιδιά, εφήβους και ενήλικες, ε) Ψυχολογική στήριξη της οικογένειας – συμβουλευτική γονέων, στ) Ψυχιατρική παρακολούθηση στο σπίτι του ασθενούς (Ψ.Π.Σ.Α.), ζ) Λειτουργία τμημάτων λογοθεραπείας, μαθησιακών δυσκολιών, επαγγελματικού προσανατολισμού, η) Λειτουργία ομάδων έκφρασης και δημιουργικής απασχόλησης, θ) Τμήμα ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης, κοινωνικοποίησης και προεπαγγελματικής εκπαίδευσης ψυχικά ασθενών.

Η κλινική δραστηριότητα του Ινστιτούτου αναλύεται στα παρακάτω τμήματα:

• Τμήμα Ενηλίκων
• Τμήμα Παιδιών και Εφήβων
• Μονάδα Ψυχιατρικής Περίθαλψης στο Σπίτι του Ασθενούς (ΨΠΣΑ)
• Μονάδα Διαταραχών Πρόσληψης Τροφής

Παράλληλα με την αμιγώς κλινική εργασία, αξιοσημείωτη είναι η προσφορά του Ινστιτούτου στη θεωρητική εμβάθυνση και τη μεθοδολογική επεξεργασία των ζητημάτων ψυχικής υγείας. Μέσω της σταθερής συμμετοχής σε όλα τα επιστημονικά συνέδρια στη χώρα και σε αρκετά στο εξωτερικό την τελευταία δεκαετία, μέσω της ετήσιας διοργάνωσης ημερίδων και εξειδικευμένων σεμιναρίων κατάρτισης, οι συνεργάτες του Ι.Ψ.Υ.Π.Ε. έχουν συμβάλλει καθοριστικά στην επιστημονική εξέλιξη του τομέα της ψυχικής υγείας στην Ελλάδα. Αναπόσπαστο μέρος της κοινωνικής παρέμβασης του Ινστιτούτου ήταν από την πρώτη ημέρα της λειτουργίας του η αγωγή κοινότητας. Εμπνεόμενοι και καθοδηγούμενοι από τις αρχές της κοινωνικής ψυχιατρικής, οι συνεργάτες του Ινστιτούτου σε όλους τους νομούς της Ελλάδας θεωρούν καθήκον και καθοριστικό παράγοντα για την επιτυχία της δουλειάς τους την κινητοποίηση των κοινωνικών δυνάμεων προς την κατανόηση της ιδιαιτερότητας της ψυχικής ασθένειας, την καταπολέμηση του στίγματος και την ενεργή συμμετοχή των πολιτών στις δραστηριότητες της ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και κοινωνικής επανένταξης των ψυχικά ασθενών. Με τακτικές επισκέψεις και ομιλίες στους χώρους εκπαίδευσης και εργασίας της κοινότητας, με τη διαρκή παρακίνηση των φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης για συμμετοχής σε προγράμματα παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας προσιτών σε όλους τους πολίτες, με τακτική αρθογραφία και διανομή ειδικών δελτίων ενημέρωσης του πληθυσμού για τη σημασία της πρόληψης και της έμπρακτης κοινωνικής αλληλεγγύης, οι συνεργάτες του Ι.Ψ.Υ.Π.Ε. έχουν κατορθώσει σημαντικά αποτελέσματα στο μείζον ζήτημα της ευαισθητοποίησης της κοινότητας

Επιγραμματικά στοιχεία καινοτομίας και αξιοπιστίας των τμημάτων του Ι.Ψ.Υ.Π.Ε. αποτελούν τα εξής:

• Η σταθερότητα του πλαισίου, η μείωση του ποσοστού διακοπής της θεραπείας και ο τριπλασιασμός των συνεδριών (από 5.500 συνεδρίες το 1996 σε 15.500 το 2011) στα Τμήματα Ενηλίκων και Παιδιών και Εφήβων Αττικής.
• Η μεθοδική εξέλιξη και τεκμηρίωση της μονάδας Ψυχιατρικής Περίθαλψης στο Σπίτι του Ασθενούς (Ψ.Π.Σ.Α.) η οποία αποτελεί σήμερα το θεμέλιο και τη βασική θεραπευτική τεχνική όλων των κινητών μονάδων ψυχιατρικής περίθαλψης στη χώρα. Πρωταρχικός σκοπός της Ψ.Π.Σ.Α. είναι η αποφυγή της νοσηλείας (όπου είναι δυνατόν) και της τραυματικής απομάκρυνσης του ασθενούς από την οικογένεια και το περιβάλλον του. Ας σημειωθεί ότι δεν υπάρχει αντίστοιχη μονάδα παρέμβασης (ιδιωτική ή δημόσια) στην περιοχή της Αττικής.
• Το πρότυπο Πρόγραμμα Κοινωνικοποίησης του Κέντρου Ημέρας το οποίο συνδυάζει την ψυχοδυναμική προσέγγιση με τη συστηματική καλλιέργεια δεξιοτήτων και προεπαγγελματικής κατάρτισης των μελών του.

Το Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας Παιδιών & Ενηλίκων είναι φορέας μη κερδοσκοπικός, με την πλέον κυριολεκτική και αποδεδειγμένη έννοια.  Η ποιότητα των υπηρεσιών του ΙΨΥΠΕ βρίσκεται σε υψηλό επίπεδο, το οποίο αντανακλάται στην αίσθηση ασφάλειας και πλαισίωσης των θεραπευομένων μας. Τα έσοδα του ΙΨΥΠΕ προέρχονται σχεδόν αποκλειστικά από τους θεραπευόμενους του Ινστιτούτου. Με δεδομένες τις οικονομικές δυσκολίες ολόκληρης της ελληνικής κοινωνίας κατά τη διάρκεια των τελευταίων χρόνων και την προσπάθεια του σωματείου μας να διατηρήσει τις υπηρεσίες του προσιτές σε τμήματα του πληθυσμού που δεν έχουν δυνατότητα να απευθυνθούν οπουδήποτε αλλού, ξεκίνησε από το 2008 μια προσπάθεια εύρεσης πόρων από δωρεές και χορηγίες προερχόμενες από τον ιδιωτικό τομέα.

Ιδρυτής και Επιστημονικός Υπεύθυνος του Ινστιτούτου Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Ενηλίκων καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του (1924-2018) ήταν ο καθηγητής Ψυχιατρικής-Παιδοψυχιατρικής Παναγιώτης Σακελλαρόπουλος, του οποίου η επιστημονική, εκπαιδευτική και κοινωνική προσφορά στην ψυχική υγεία είναι αδιαμφισβήτητη.

Στο εξαιρετικά βεβαρυμμένο κι ενίοτε ασφυκτικό περιβάλλον της προηγούμενης δεκαετίας (οικονομική, κοινωνική και υγειονομική κρίση) το ΙΨΥΠΕ – Π. Σακελλαρόπουλος κατόρθωσε να διατηρήσει την ποιότητα των υπηρεσιών του στο υψηλότερο επίπεδο και το κόστος τους αμετάβλητο, λαμβάνοντας παράλληλα και μια σειρά κρίσιμων πρωτοβουλιών για την υποστήριξη της κοινότητας, της ψυχικής υγείας των παιδιών και των νέων, της συνοχής οργανισμών, οικογενειών και πολιτών που βάλλονται.